Abdest (Erkek)

İslam dininde abdest ibadet etmeden önce yapılması gereken bir farzdır. Bazı organları usulüne uygun şekilde su ile yıkamak bazılarını da ıslak elle mesh etmek suretiyle abdest alınır. Namaz kılmak, kuran okumak gibi ibadetlerden önce abdest alınması farzdır. Bunun dışında gün boyu abdestli bulunmak güzel bir huydur, insanı farkında olmadığı tehlikelerden korur. Fazileti yüksektir.

Kur’an-ı Kerim’de, “Ey iman edenler! Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar kollarınızı yıkayın, başınızı meshedin ve topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın… Eğer su bulamazsanız temiz toprakla teyemmüm edin.” (Mâide, 5/6) buyurulur. Bu ayet dolayısıyla abdest almak şart olmuştur. Peygamberimizin abdestin nasıl alınacağını detayları ile göstererek ve anlatarak müslümanlara öğretmiştir. Abdestsiz şekilde namaz kılınamaz.

Abdest Alırken Uyulması Gereken Farzlar Nelerdir?

Abdestin farzları yukarıda paylaştığımız ayette belirtildiği şekildedir:

1. Yüzü yıkamak,
2. Elleri dirseklere kadar yıkamak,
3. Başın dörtte birini mesh etmek,
4. Ayakları topuklara kadar yıkamak.

Hanefi mezhebine göre abdestin farzı 4 tanedir. Diğer 3 mezhepte kendi içlerinde ekledikleri bazı şartlar vardır.

• 3 mezhepte abdeste niyet etmek şart  kabul edilirken,
• Hanbeliler başlarken besmele çekmeyi farz olarak kabul ederler.
• Şafiiler ve Hanbeliler dört farzın ayette sayıldığı sıra ile yapılmasını da farz olarak görür.
• Tüm sıralamanın ara verilmeden yapılması ise Maliki ve Hanbelilere göre farzdır.

Abdestin Sünnetleri Nelerdir?

Abdestin sünnetleri şu şekildedir:

• Euzü Besmele ile başlamak,
• Elleri bileklere kadar yıkamak,
• Ağzı misvak veya fırça ile yıkamak yada parmaklar ile ovalamak,
• Abdest işleminde yapılanları ara vermeden hızlıca yapmak,
• Yıkanan organların iyice ovulması,
• Ağıza üç kere su alıp her defasında boşaltmak,
• Oruçlu değilken aldığı su ile ağızına gargara yapmak,
• Buruna sağ elle üç kere su çekmek ve her defasında sol el ile sümkürmek, oruçlu değilken su buruna iyice çekilir.
• Abdestte azaları yıkarken ve mesh ederken yukarıda anlatılan sırayı gözetmek,
• Yıkanan her organı üç kere yıkamak,
• Abdestte yıkamaya sağ taraftan başlamak,
• Abdestte elleri ve ayakları yıkamaya parmaklardan başlamak,
• Sakalı sık olan kimse sakallarını parmakları ile aralamak,
• Parmağındaki yüzüğü oynatmak,
• Kulakları mesh etmek,
• Boynu mesh etmek,
• Başın tamamını mesh etmek,
• Parmakların arasını aralamak.

Abdest (Erkek) Nasıl Alınır?

Namaz kılmak yada ibadet etmek için abdest almak istediğinizde sünnetlere ve adaba uygun olacak şekilde davranmanız gerekir. Bu şekilde abdest şöyle alınır:

• Niyet ve besmele ile abdeste başlanır.
• Önce eller bileklere kadar, parmak araları da hilal şekline getirilip ovuşturularak üç defa yıkanır.
• Varsa deri üzerindeki hamur, boya, sakız gibi maddeler temizlenir.
• Parmaktaki yüzük varsa altına su girmesi için oynatılır.
• Misvak veya diş fırçası ile dişler temizlenir. Bunlar yoksa sağ elin parmaklarıyla temizlenir.
• Sağ el ile üç defa ağza, üç defa da buruna su verilir.
• Üç kere yüz yıkanır.
• Sonra dirsekle birlikte sağ kol üç defa, sonra aynı şekilde sol kol üç defa yıkanır.
• Sağ el ıslatılarak avuç ve parmakların içiyle başın üstü bir defa mesh edilir.
• Eller yine ıslatılarak başparmakla kulağın dışı, şehadet parmağı veya serçe parmakla içi mesh edildikten sonra her iki elin arkasıyla boyun mesh edilir.
• Önce sağ sonra sol ayak parmak uçlarından başlanarak topuk ve aşık kemikleri de dâhil olmak üzere yıkanır. Parmak aralarının yıkanmasına özen gösterilir (Kâsânî, Bedâî’, I, 23-25).

Not: Başın dörtte birini mesh etmek yeterlidir ancak iki elle başın tamamının mesh edilmesi Malikî mezhebine göre farz (İbn Cüzey, el-Kavânîn, s. 84), diğer mezheplere göre sünnettir.

Abdest Alırken Belli Duaları Okumak Şart mıdır?

Bazı kaynaklarda her organ yıkanırken ayrı yarı dualara yer verilir ancak sahih rivayetlere göre Hz. Peygamber (s.a.v.) abdest alırken özel bir dua yapmamıştır. Okunması şart değildir ancak okunursa sakınca olmaz.

Abdestin Sadece Farzlarıyla Yetinildiğinde Abdest Geçerli Olur mu?

Bir Müslümanın yükümlü olduğu ibadeti yerine getirip tamamlaması için o ibadetin farzlarını ve vaciplerini yerine getirmesi yeterlidir. Sünnetleri yerine getirirse sevap alır, getirmezse sorumluluk doğmaz. Ancak abdest alırken sünnetleri kasten terk etmek mekruhtur. (Krş. İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, I, 219-221).