Abdest

Abdest İslam dininde ibadet etmeden önce yapılan bir faaliyettir. Temizlenmek amacıyla alınan abdest Kuranı Kerim’de belirtilen uzuvların yıkanması ve mesh edilmesi adımlarından oluşur. Abdest erkek ve kadın müminler için farklı değildir. İkisi de aynı şekilde alır.

Abdest Kuranı Kerim’de şu şekilde anlatılmıştır: “Ey iman edenler! Namaza kalktığınızda yüzlerinizi, dirseklere kadar kollarınızı yıkayın, başınızı meshedin ve topuklara kadar ayaklarınızı yıkayın… Eğer su bulamazsanız temiz toprakla teyemmüm edin.” (Mâide, 5/6)

Kaç Çeşit Abdest Vardır?

Abdestin alınma sebebine bağlı olarak beş çeşidi vardır.

Farz olan abdest nedir?

Farz ve nafile ibadetleri yapmak için alınması gerekir. Farz namazlar, nafile namazlar, cenaze namazı, tilavet secdesi gibi…

Vacip olan abdest nedir?

Tavaf yapmak için alınan abdest vacip abdesttir.

Mendup olan abdest nedir?

Şu durumlarda abdest almak menduptur.

• Namazlar için abdest almak.
• Tefsir, hadis, fıkıh gibi şer’î kitapları tutmak için abdest almak. (Kur’an lafızları tefsir kısmından çok olursa o kitabı abdestsiz tutmak haram sayılır.)
• Uykuya yatmadan önce ve kalktıktan sonra abdest almak.
• Cünüplük guslünden önce abdest almak.
• Cünüp kimsenin yemek, içmek, uyumak hâllerinde ve cinsel ilişkiyi tekrarlamak istediğinde abdest alması.
• Öfkelendiğinde alınan abdest.
• Ezbere Kur’an okuma, hadis rivayet etme ve şer’î kitaplar mütalaa edilirken alınan abdest.
• Ezan, kâmet ve hutbe okumak için alınan abdest.
• Peygamber Efendimizi (a.s.m.) ziyarete ederken abdest almak.
• Arafat’ta vakfe yaparken abdest almak.
• Safa ve Merve arasında bulunduğunda abdest almak.
• Gıybet, yalan ve söz taşıma günahlarının işlenmesinden sonra abdest almak. Günahların işlenmesinden sonra abdest almak menduptur.
• Namaz dışında iken kahkahayla güldükten sonra abdest almak.
• Ölüyü yıkadıktan ve taşıdıktan sonra abdest almak.
• Kadına değdiğinde, kendi cinsel organına dokunduğunda abdest almak.
• Deve eti yedikten sonra abdest almak.

Mekruh olan abdest nedir?

Aldığı abdest ile namaz kılmadan tekrar abdest almak mekruh sayılır.

Haram olan abdest nedir?

Sizin olmayan su ile yada yetimin suyu ile abdest almak haram sayılır.

Abdest Nasıl Alınır?

Farz ve sünnetlere uyarak abdest şu şekilde alınır:

• İlk olarak abdest almak için niyet edilir ve besmele çekilerek abdest alınmaya başlanır.
• Sırasıyla eller bileklere kadar, parmak araları dahil edilerek ovularak üç defa yıkanır.
• Elde leke ve kir varsa hepsi temizlenir.
• Parmaklarda var olan takılar altına su girmesi için oynatılır ve alt kısmın ıslandığından temizlendiğinden emin olunur.
• Dişler varsa misvak ve diş fırçası yardımıyla yoksa parmaklar ile temizlenir.
• Sağ el ile üç defa ağza su verilir ve ağız temizlenip su çıkarılır.
• Sağ ile ile üç defa buruna su verilir ve burun içi temizlenir.
• Yüz üç kere yıkanır.
• Dirseklerle birlikte olmak şartıyla sağ kol üç defa, sol kol üç defa yıkanır.
• Sağ el ıslatılarak avuç ve parmakların içiyle başın 1/3’ü mesh edilir.
• Eller yeniden ıslatılarak başparmakla kulağın dışı, şehadet parmağı veya serçe parmakla içi mesh edilir.
• Her iki elin arkasıyla boyun mesh edilir.
• Ayaklar parmak uçlarından başlanarak topuk ve aşık kemikleri de dâhil olmak üzere yıkanır. Parmak aralarının yıkanmasına özen gösterilir (Kâsânî, Bedâî’, I, 23-25).

Gusül Abdesti Nasıl Alınır?

Gusül yani boy abdesti; cünüplük, hayız ve nifas gibi hükmi kirlilik hâllerinden kurtulmak için yapılması gereken temizliktir.

Kur’an-ı Kerim’de, “Eğer cünüp iseniz, iyice temizlenin (yıkanın)” (Nisâ, 4/43; Mâide, 5/6) buyurulmaktadır.
Hz.Peygamberin (s.a.s.) sünnetinde ihtilam olma durumunda, cinsel ilişkiden sonra, hayız ve nifas sonrasında boy abdesti almak emredilmiştir. (Buhârî, Gusül, 22, 28; Müslim, Hayız, 87, 88; Ebû Dâvûd, Taharet, 127).

Gusül (Boy Abdesti) şu şekilde alınır:

• Ağza su alıp boğaza kadar çalkalamak.
• Buruna su çekmek ve temizlemek.
• Bütün vücudu hiç kuru yer kalmayacak şekilde yıkamak.

Bu işlemler Hanefilere göre guslün farzlarıdır. Gusül abdesti farz ve sünnetleri yerine getirerek şu şekilde yapılır:

• Niyet ederek besmele çekilir.
• Eller yıkanır ve vücutta bulunan necaset/maddî kirlilik var ise temizlenir.
• Avret yerleri yıkanır.
• Sağ el ile üç defa ağzına su vererek iyice çalkalar, sonra üç defa burnuna su çekerek temizlenir.
• Namaz abdesti gibi devam ederek abdest tamamlanır.
• Sonra vücudunun her tarafını iyice yıkanır.
• Eğer boy abdesti alınan yerde su birikiyorsa ayaklar yıkanarak abdest tamamlanır. Su birikmesi yoksa bu adıma gerek yoktur.

Abdest veya gusül alırken konuşulur mu?

Abdest veya guslederken konuşmakta sakınca yoktur. Ancak mecbur kalmadıkça konuşulmasa iyi olur.

Guslederken suyun küpe deliklerine ulaşması şart mıdır?

Yıkanmasında güçlük ve zahmet olan göz, kapanmış küpe deliği gibi yerleri yıkamak farz değildir (İbn Âbidîn, Reddü’l-muhtâr, I, 285-286).

Gusülden sonra tekrar abdest almak gerekir mi?

Gusül abdesti alırken yapılanlar abdesti içerir. Bu yüzden gerek yoktur.

Gusül veya abdest alırken vesveseye düşen kişi ne yapmalıdır?

Abdest yada gusül alırken vesveseye düşer ve guslün alınıp alınmadığı, doğru olmadığı gibi düşüncelerle şüphe içine girerse bunu bir kuruntu olarak düşünmelidir. Gusül veya abdest alan kişinin vesvese sebebi ile gusül ve abdestini tekrarlaması gerekmez. Bu tür vesveselere itibar edilmemesi gerekir.